1. het echte begin
Meestal begint de bevalling met weeën. Soms doen die weeën meteen al pijn en volgen ze elkaar al snel op. Maar meestal zijn ze in het begin nog kort, onregelmatig en niet zo pijnlijk. Vaak kun je gewoon doorgaan met waarmee je bezig bent. Hooguit zul je af en toe even stilstaan omdat je iets voelt. Deze ‘voorweeën’ maken de baarmoedermond alvast soepeler.
De bevalling kan zich ook aankondigen met het breken van de vliezen. Ook dan zijn sterke weeën nodig om de baarmoedermond open te maken. Ze beginnen meestal binnen 24 uur na het breken van de vliezen.
2. de weeën
Een wee is een samentrekking van de baarmoederspier. Het voelt als een soort kramp in je onderbuik die langzaam opkomt, erger wordt en dan weer afzakt. De weeën worden sterker, komen vaker en regelmatiger en doen meer pijn naarmate de bevalling vordert.
Buik- en rugweeën
Sommige vrouwen vinden de pijn van de weeën goed te verdragen, andere vrouwen vinden het niet uit te houden. De meeste vrouwen hebben tijdens de weeën vooral pijn in hun buik. Maar er zijn ook vrouwen die de pijn vooral in hun rug en/of hun benen voelen. Soms kan de pijn van plaats wisselen. Rugweeën doen volgens sommige vrouwen meer pijn dan buikweeën.
Ontsluitingsweeën
De ontsluitingsweeën zorgen ervoor dat je baarmoedermond ver genoeg open gaat (10 cm) om de baby geboren te laten worden. Dat wordt ‘ontsluiting’ genoemd. Voor de ontsluiting zijn sterke weeën nodig. Ze duren langer (1-1,5 minuut) dan voorweeën en komen regelmatig, zo om de 3 tot 5 minuten. Je voelt ze als een pijnlijke kramp door je hele bekkengebied. De een voelt ze meer in de buik, de ander in de rug. Sommige vrouwen voelen ze (ook) in hun benen. De weeën worden krachtiger en pijnlijker naarmate de ontsluiting vordert. Tijdens de laatste centimeters ontsluiting (8-10 cm) zijn ze het heftigst. Dit is voor veel vrouwen een moeilijke periode. Wij controleren via inwendig onderzoek hoeveel centimeter ontsluiting je hebt.
Ontsluiting
Bij een eerste bevalling is de baarmoedermond nog stugger en gaat daardoor minder makkelijk open dan bij een volgende bevalling. De weeën maken dan de baarmoedermond eerst soepeler en dunner. Hoe snel het gaat, hangt ook af van de weeën. Als die sterker zijn en vaker komen, gaat de bevalling sneller. De eerste centimeters van de ontsluiting gaan meestal langzamer dan het laatste stukje ontsluiting. Bij 10 centimeter heb je volledige ontsluiting waarna je mag persen.
De vliezen breken meestal pas nadat je een tijd weeën hebt. Dat is ook goed, want de vliezen en het vruchtwater beschermen de baby en helpen mee om je baarmoedermond open te maken door de druk die ze geven. Als de vliezen nog niet spontaan zijn gebroken, breken wij ze pas aan het eind van de ontsluiting. Of soms eerder, als de weeën afzwakken of als je ontsluiting onvoldoende doorzet. Dat doet geen pijn. Je voelt alleen een beetje warm water lopen. Ook daarna maak je steeds opnieuw vruchtwater aan, zodat je kindje nooit ‘droog’ ligt. Als je nog geen sterke weeën hebt mag je niet in bad, vanwege de kans op infectie. De baby staat nu immers in open verbinding met de buitenwereld.
Persweeën
Als je genoeg ontsluiting hebt om je kindje geboren te laten worden, gaan de ontsluitingsweeën over in persweeën. Door de grote opening van je baarmoedermond is het hoofdje naar beneden gezakt. Op het hoogtepunt van de wee voel je dan een drang om te drukken. Dit is een beginnende persdrang. Je kunt het niet tegenhouden. Het geeft aan dat de baby naar buiten kan. De persweeën komen meestal om de 5 minuten en zijn heel krachtig.
Meepersen
Goede persweeën doen al veel werk. Je mag nu actief mee gaan persen. Pers tijdens een perswee met al je kracht mee richting je vagina en anus. Alsof je moet poepen. In het begin voel je niet altijd waar je naartoe perst. Maar als het hoofdje dieper komt, wordt het duidelijker hoe je zo’n perswee kunt gebruiken om mee te persen.
4. Het hoofdje
Op het moment dat je mag persen, kun je ook meekijken met een spiegel als je dat prettig vindt. Als je voor het eerst bevalt, duurt het vaak even voor je het hoofdje ziet. Het komt bij elke wee een stukje verder – maar gaat ook steeds weer ietsje terug. De baby is dan bezig om zijn hoofdje door het geboortekanaal te draaien.
Bij een tweede kind hoef je meestal minder lang te persen, omdat het geboortekanaal al soepel is gemaakt door het eerste kind. Je ziet het hoofdje dan al eerder en het komt tijdens een wee een flink stuk verder. Een tweede of volgende kindje wordt soms zelfs in één perswee geboren.
De baby wordt geboren
Bij de geboorte van het hoofdje van de baby voel je de huid tussen je vagina en anus oprekken. Dat kan een pijnlijk, brandend gevoel zijn. We houden vaak een koude of warme washand tegen je bekkenbodem om dat gevoel wat te verlichten.
De placenta
Na de geboorte van de baby wordt het weer rustig in je buik. Omdat je geen weeën meer voelt, zou je bijna vergeten dat er nog een placenta komt. De baarmoeder trekt samen om de placenta los te maken en om te voorkomen dat je veel bloed verliest. Als wij denken dat de placenta los ligt, vragen wij je om nog een keer mee te persen. Meestal komen dan de placenta, de navelstreng en de vliezen naar buiten. Dat is een raar gevoel maar doet niet echt pijn. De baarmoeder trekt samen en dat voelt als een harde bal onder de navel.
